February 20, 2008

مکانیک آماری مال پرنده هاست


این عنوان مقاله ای است که در مجله فیزیکس تو دی چاپ شده. با اینکه صورت مساله به نظر ساده می آید اما بسیارپیچیده است.
یک گروه بزرگ چند ملیتی فیزیک دان و زیست شناس که هسته مرکزی شان در رم مستقر است؛ به مدت سه سال رفتار دسته جمعی سارها را مورد بررسی دقیق قرار داده اند تا بتوانند آن را مدل سازی کنند. مدل هایی از این دست کاربرد زیادی در پیش بینی رفتار سیستم های پیچیده از قبیل بازار بورس، نتیجه انتخابات، تاثیر تبلیغات در فروش یک کالا و...دارد.
گروه به منظور جمع آوری داده در مقیاس بزرگ و در سه بعد وسایل عکاسی و فیلم برداریشان را در پشت بام ایستگاه راه آهن رم نصب کرده، هر روز بعد از ظهر ضمن بازگشت دسته دسته سارها، به مدت بیست دقیقه در هر ثانیه ده فریم از آنها عکس گرفته اند.
هر دسته سار شامل دست کم دویست و دست بالا پنجاه هزار سار است. سخت ترین قسمت کار برای گروه بررسی و تحلیل عکس ها و به قولی پیدا کردن اینکه کی به کی است بوده .
مهم ترین نتیجه این تحقیق تا به اینجا کمی سازی برهم کنش بین پرنده ها در یک دسته در حال حرکت است. بررسی داده های سه بعدی نشان می دهد یک پرنده با تمام همسایه هایش که در فاصله ای مشخص از او قرار دارند برهم کنش ندارد. توزیع زاویه ای نزدیک ترین همسایه هر پرنده در عکس های گرفته شده حاکی از آن است که احتمال برهم کنش هر پرنده با همسایه های کناریش به مراتب از احتمال برهم کنش با همسایه پشت سری و جلویی اش بیشتر است. بررسی داده ها برای بررسی احتمال برهم کنش با همسایه دوم و سوم هم به همین نتیجه منتهی می شوند. فیزیولوژی چشم هم این ادعا را تایید می کند. غیرهمسانگرد بودن برهم کنش پرنده ها با همسایه هایشان نقش موثری در توضیح این پدیده که دسته پرندگان ضمن برخورد با مانع (شکارچی) به سرعت تغییر شکل داده به نظم اولیه شان برمی گردند دارد.

----------------------------------------------------------------
پ.ن. حالا هی بشینید بگید زیست علم محضه نه کاربردی . نشستن 3سال به جای کفتر بازی به نحوه پرواز پرنده ها خوب دقت کردن و باهاش تغییرات بورس رو پیش بینی کردن . بابا همه قانونها تو دل خود همین چیزاییه که ساده ازش میگذریم ، چشمها را باید شست!
پ.ن.2.کلاس بیوفیزیکه ما شروع شد اگر همکلاسیهای عزیز ما را کتک نزنند باید بگم خیلی درس باحالیه و خیلی خوشم میاد ازش . البته امیدوارم مثل ماجرای بیوشیمی فیزیک نشه !
پ.ن.3. باتوجه به آن چیزهایی که خود ِ سلولیهای 84 می دانند باید گفت : زنده باد دکتر منتصر!